Cel, system i działalność "Wachlarza"
Pod pojęciem "Wachlarz" (wg monografii dr Cezarego Chlebowskiego} rozumiemy, że była to wydzielona organizacja dywersyjna Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) - nast. Armii Krajowej (AK) - działająca w okresie od września 1941 do marca 1943 r.
O "Wachlarzu" jako takim i jego działalności dla wielu Polaków nie jest znane, gdyż w zasadzie mało o nim pisano. Było kilku autorów w tym płk dypl. Tadeusz Stępniowski (Przegląd Historyczny Nr 2/67 str. 231) który napisał krótki artykuł na ten temat.
Dopiero dr Cezary Chlebowski po wielu żmudnych latach poszukiwania i niepowodzeń (ze względu na okres) związanych z możliwościami wydawniczymi - pod koniec lat 80-tych opublikował wspaniałą książkę - monografię wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej pt."Wachlarz"
O istnieniu i działalności "Wachlarza", niezbyt obszernie - napisał później Longin Tomaszewski w książce pt. "Wileńszczyzna lat wojny i okupacji - 1939 -1945" -str.221-226.
Swoją wiedzę o "Wachlarzu" opieram szczególnie na książce dr Cezarego Chlebowskiego i książce (mego przełożonego) "Bałtruka" - Bronisława Krzyżanowskiego pt "Wileński matecznik". Znam temat również z osobistych działań wcześniejszych w siatce grupy Bieniakońskiej "Bazy", a następnie bezpośredniej znajomości żołnierzy "Wachlarza" włączonych do naszego Oddziału partyzanckiego "Bazy" - Kedywu Wileńskiego pod dowództwem "Frycza" ppor. Andrzeja Święcickiego. Tak się składa, że właśnie - mój dowódca "Frycz" przed zorganizowaniem Oddziału był w "Bazie" i jednocześnie żołnierzem "Wachlarza".
Wstępnie określając to "Wachlarz" był przeznaczony szczególnie do skrytego niszczenia wszystkiego co służyło Niemcom do prowadzenia wojny na Wschodzie. Tak więc miała to być dywersja kolejowa, czyli zrywanie torów kolejowych, transportów wojskowych i zaopatrzeniowych wojska, magazynów łączności telefonicznej, zrywanie mostów itp..
Później miała być prowadzona również tzw. dywersja propagandowa wobec żołnierzy Wermachtu, osłabiając ich wolę walki. Wykonywano także wyroki na prześladowców, zdrajców, konfidentów, szpiegów prowokatorów oraz szczególnie niebezpieczne jednostki aparatu okupacyjnego.
 |
 |
| Bałtruk - Bronisław Krzyżanowski |
Frycz - Andrzej Święcicki |
